Το πιο σημαντικό online περιοδικό μπάσκετ στην Ιταλία, το «La Giornata Tipo», με αφορμή την πρώτη θέση που κατέκτησε ο Ολυμπιακός στην regular season της Euroleague, ετοίμασε ένα σπέσιαλ αφιέρωμα για τον «αρχιτέκτονα» της «ερυθρόλευκης» επιτυχίας, τον Γιώργο Μπαρτζώκα.
Σε ένα φοβερό κείμενο, οι Ιταλοί αναφέρονται στον προπονητή της ομάδας του Πειραιά, καθώς και στο οικογενειακό παρελθόν του και συγκεκριμένα στον πατέρα του, Ανδρέα Μπαρτζώκα και την απόδραση του από τις φυλακές των Βούρλων στον Πειραιά, η οποία και ενέπνευσε το σενάριο της ταινίας «Η μεγάλη απόδραση» με τον Στιβ ΜακΚουίν.
Απολαύστε το εξαιρετικό αφιέρωμα στον Γιώργο Μπαρτζώκα:
Ο Ολυμπιακός ολοκλήρωσε την regular season της Euroleague στην πρώτη θέση. Στον πάγκο της ομάδας βρίσκεται ο Γιώργος Μπαρτζώκας, ένας εξαιρετικός προπονητής που έχει πίσω του μια απίστευτη ιστορία που λίγοι γνωρίζουν. Ο Μπαρτζώκας είναι γιος του ανθρώπου που η απόδραση του ενέπνευσε τη διάσημη ταινία του Στιβ ΜακΚουίν, «Η μεγάλη απόδραση». Για τον Μπαρτζώκα, η προπόνηση της ομάδας του Πειραιά ήταν πάντα ζήτημα ζωής: το λιμάνι της Αθήνας ήταν το μόνο πράγμα που μπορούσε να κοιτάξει ο πατέρας του, πίσω από τα κάγκελα του κελιού του
Όταν γεννήθηκε ο Μπαρτζώκας, στις 11 Ιουνίου 1965, ο πατέρας του δεν ήταν στην αίθουσα τοκετού κρατώντας το χέρι της γυναίκας του που έφερνε στον κόσμο τον πρωτότοκό του. Όχι με τη θέλησή του, ή καλύτερα, για να μην προδώσει ποτέ τις απόψεις του: Ήταν κλεισμένος σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στην Κέρκυρα. Το έγκλημά του ήταν να είναι ο εαυτός του
Η Ελλάδα της δεκαετίας του 60 ήταν ένα (ψυχρό) πολεμικό πεδίο, οι Ηνωμένες Πολιτείες τροφοδοτούσαν την παρορμητική ελληνική οικονομική άνθηση με το Σχέδιο Μάρσαλ αλλά η Σοβιετική Ένωση με τη σειρά της χτυπούσε δυνατά την εξέγερση των ακροαριστερών κομμάτων. Μεγάλος χαμός, αλλά τι σχέση έχουν όλα αυτά με την οικογένεια Μπαρτζώκα; Το ΚΚΕ, το Ελληνικό κομμουνιστικό κόμμα, είχε ανάμεσα στους πιο «ουλτρανζιστές» ηγέτες του έναν συγκεκριμένο, τον Ανδρέα Μπαρτζώκα.
Αν ο Μπαρτζώκας κληρονόμησε από τον πατέρα τουτου δύο χαρακτηριστικά, αυτά είναι η αίσθηση του ανήκειν και το θάρρος να μεταφέρει τις ιδέες του. Ιδέες για τις οποίες ο μπαμπάς Ανδρέας έβαλε τη ζωή του σε κίνδυνο και μάλιστα την ευκαιρία να συναντήσει τον γιο του, με τον οποίο μπορούσε να επανενωθεί μόνο το 1975 (όταν ο προπονητής του Ολυμπιακού ήταν 10 ετών… ) στην πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών.
Μιλώντας για θάρρος, σε αθλητικά πλαίσια, είναι όταν στα 27 του, ο Μπαρτζώκας τζούνιορ έπαψε να είναι ο υποσχόμενος παίκτης του Αμαρουσίου, έβγαλε τα αθλητικά του ρούχα και φόρεσε αυτά του προπονητή. Και αποφάσισε να το κάνει από το προάστειο της Αθήνας στο οποίο γεννήθηκε και ανακάλυψε το μπάσκετ. Το Μαρούσι.
Από το προάστιο στα βόρεια της Αθήνας δεν φαίνεται η θάλασσα. Βρίσκεται μία ντουζίνα χιλιόμετρα μακριά από τον Παρθενώνα, στα περίχωρα της πρωτεύουσας. Ο Μπαρτζώκας, όμως, κοιτά στα νότια, προς την θάλασσα της Αττικής, τα πλοία που ψεκάζουν λευκό αφρό στις όχθες του Πειραιά. Από πού ονειρευόταν να πετύχει μια μέρα ο πατέρας του, κοιτώντας για χρόνια πίσω από τα κάγκελα των φυλακών στα Βούρλα. Την ελευθερία για τον ίδιο και την πατρίδα του.
Το 1955 ο πόλεμος είχε τελειώσει πρόσφατα, και για τις εύθραυστες φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις, οι ακροδεξιοί εξτρεμιστές είναι ήταν καλύτερα πίσω στις πατρίδες τους, φυλακισμένοι. Το ΚΚΕ από την πλευρά του δεν υποστήριζε σενάρια απόδρασης για τους οπαδούς του, αλλά η ανάσα ελευθερίας που ερχόταν από τη θάλασσα ήταν πολύ δυνατή, ο Ανδρέας Μπαρτζώκας εισπνέει με γεμάτους πνεύμονες και γεννά την τρελή ιδέα: να αποδράσει από την φυλακή των Βουρλών, που είχε μετονομαστεί εκείνα τα χρόνια σε Αλκατράζ της Ευρώπης.
Για αρκετούς μήνες έσκαβε ένα μακρύ υπόγειο τούνελ και στις 17 Ιουνίου εκπλήρωσε το σχέδιο: 27 κρατούμενοι απόδρασαν από τα Βουρλά, αν και μόνο 11 κατάφεραν να ολοκληρώσουν το έργο, ενώ τους άλλους τους έπιασε η αστυνομία, καθώς κινητοποιήθηκαν 23 χιλιάδες άνδρες!
Πόσο αξίζουν οι ιδέες σου, η ταυτότητά σου, η ελευθερία σου; Ο Ανδρέας Μπαρτζώκας το εξηγεί με πολύ λίγα λόγια: «Το πρώτο πράγμα που κάναμε μια φορά έξω από τα Βουρλά ήταν να πάμε σε ένα μπαρ στον Πειραιά και να πιούμε μια παγωμένη μπύρα όλοι μαζί. “
Μια απίστευτη περιπέτεια, που έγινε μέρος της ιστορίας της χώρας, και η οποία αποτέλεσε μέρος της έμπνευσης για τους σεναριογράφους της διάσημης ταινίας “Η Μεγάλη Απόδραση” με τον Στιβ ΜακΚουίν.
Όταν ο Γιώργος Μπαρτζώκας φτάνει για πρώτη φορά στον Πειραιά το 2012, σίγουρα δεν το έκανε με χειροπέδες, αλλά αντίθετα, με όλες τις τιμές: Ως προπονητής της ομάδας μπάσκετ που λατρεύει και πρόσφατα στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης. Είναι η εκπλήρωση ενός ονείρου, το κλείσιμο ενός ανοιχτού κύκλου από τον πατέρα του πριν 57 χρόνια.
Ο Μπαρτζώκας προπόνησε τον Ολυμπιακό από το 2012 έως το 2014, κερδίζοντας μια Ευρωλίγκα, ενώ επέστρεψε το 2020, φτάνοντας πέρσι μέχρι το Final Four της Euroleague αλλά και την πρώτη θέση της κανονικής περιόδου φέτος, παίζοντας πανέμορφο μπάσκετ.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του μιλούσε συχνά για τον πατέρα του, πόσο περήφανος ήταν γι’ αυτόν και πόσο, ταυτόχρονα, υπέφερε που δεν μπορούσε να τον δει για μεγάλο μέρος της ζωής του. Για εκείνον, το να κάθεσαι στον πάγκο είναι μια έννοια που ξεπερνά τα όρια του αθλητισμού. Είναι ένας λόγος για την οικογένεια, τη ζωή, την ελευθερία.
Η ελευθερία να είσαι αυτό για το οποίο είσαι στον κόσμο είναι τόσο απλή όσο το να πίνεις μια παγωμένη μπύρα σε ένα μπαρ του Πειραιά. Ή στον πάγκο της ομάδας της καρδιάς σας.